Văn hóa Thần truyền: Tuyển dịch trong bộ sách “Viên thị thế phạm” (phần 1)

[MINH HUỆ 23-6-2007] Viên Thải, tự là Quân Tái, là người Tín An dưới triều đại nhà Tống (nay là Thường Sơn, Chiết Giang). Vào năm Long Hưng Nguyên niên đỗ tiến sỹ xếp thứ 3, làm quan đến chức Giám đăng văn kiểm viện. Từng nhậm chức huyện lệnh huyện Thanh Huyền, được nhiều người khen ngợi vì đức tính liêm minh và cương trực. Vào năm thứ 5 đời vua Tống Hiếu Tông (Kiền Đạo năm thứ 3) để giáo hóa dân chúng địa phương, chỉnh đốn lại phong tục thuần chính, dạy cho dân luân thường đạo lý, ông đã viết sách “Tục huấn” giảng dạy về đạo lý đối nhân xử thế. Sau này quyển sách được đổi tên thành “Thế phạm”, cũng gọi là “Viên thị thế phạm”, được lưu truyền rất rộng rãi, ảnh hưởng sâu rộng, trở thành sách giáo khoa vỡ lòng cho các trường học tư thục, được phần lớn các quan đại phu hết sức coi trọng. “Tứ khố toàn thư” cũng thu nạp sách này, xếp ngang hàng với bộ “Nhan thị gia huấn”. Giờ đây tuyển dịch trong đó một số bài, để chúng ta cùng lĩnh hội được Thần Vận – văn hóa Thần truyền trong việc kính Trời hiểu Mệnh, trọng lễ trọng Đức, hiểu rõ được đạo lý đối nhân xử thế của người xưa (ghi chú: tiêu đề là dịch giả thêm vào).

*Phú quý bần tiện đều cần được đối xử như nhau

Trên đời có một số kẻ không có kiến thức, không thể đối xử bình đẳng với bà con cô bác như nhau, lại căn cứ vào việc người ta phú quý bần tiện mà phân chia cấp bậc cao thấp. Nhìn thấy người có tiền có quan chức thì lễ phép cung kính. Tiền tài càng nhiều, quan chức càng to thì lại càng cung kính. Còn nhìn thấy người bần cùng hay là địa vị thấp hèn thì có thái độ ngạo mạn, coi thường, không thèm quan tâm giúp đỡ. Những kẻ này hoàn toàn chẳng biết rằng, người khác phú quý cũng không phải là quang vinh của chính mình, người khác bần tiện cũng không phải là nỗi sỉ nhục của bản thân, cần gì phải căn cứ xem người ta phú quý hay bần tiện mà thái độ đối đãi khác nhau! Những người có Đức hạnh, có kiến thức quyết không bao giờ làm như vậy.

*Phú quý hay bần tiện đều là do Mệnh Trời

Phẩm hạnh tốt xấu và quan chức cao thấp là hai việc hoàn toàn khác nhau. Không thể nói người có phẩm hạnh đoan chính thì nên được hưởng thụ phú quý vinh hoa, người phẩm hạnh không tốt, thì nhất định phải bị vận rủi. Nếu như vậy cả, thì Khổng Tử, Nhan Hồi đều nên được lên làm Tể tướng. Mà từ xưa đến nay Tể tướng và các quan lại thành đạt cũng không thiếu những kẻ tiểu nhân. Bồi dưỡng Đức hạnh của chính mình là việc mà chúng ta tự nhiên phải làm, không thể làm việc đó với mục đích mưu lợi nào cả, nếu không, một khi không đạt được mục đích, thì sẽ buông lỏng tu dưỡng Đức hạnh, khiến cho niềm tin ban đầu bị lung lay, từ đó trở thành hạng người tiểu nhân.

Hôm nay, thế gian có rất nhiều kẻ ngu xuẩn đang hưởng thụ phú quý, còn người có trí tuệ lại rất bần hàn. Đó đều là Thượng Thiên đã an bài như vậy, không cần phải truy tìm tận gốc nguyên do. Nếu hiểu được đạo lý này, giữ tâm thái bình thản, chẳng phải là loại bỏ được rất nhiều điều phiền não sao!
Bản tiếng Hán: http://minghui.ca/mh/articles/2007/6/23/157434.html
Bản tiếng Anh: http://www.clearwisdom.net/emh/articles/2007/7/15/87695.html
Đăng ngày 15-1-2010; Bản dịch có thể được chỉnh sửa trong tương lai cho sát hơn với nguyên bản.